လူင်ပွင်ၸိုင်ႈတၵ်းလႆႈဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း လွင်ႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း
ဝၼ်းတီႈ
22/04/13 (မိူဝ်ႈဝႃး) ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး
ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁၢင်ႈ သိုၵ်းတေႃႇ
တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (SSPP/SSA) ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇသေ
မီးၵူၼ်းမိူင်းႁဵင်ပၢႆ လႆႈပၢႆႈၽေးၵႂႃႇပိုင်ႈဢိင် ယူႇသဝ်းတီႈတၢင်ႉယၢၼ်း။
ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉ တိုၵ်းသူၼ်းဝႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈတဵင်းၸဵင်ႇ
ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း လွင်ႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းလႄႈ
လွင်ႈႁဵတ်းႁၢႆႉ ၸႃႉၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးယၢမ်းလဵဝ်။လွင်ႈလႆႈဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼႆႉ ၽူႈၵွၼ်းၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး (SHRF) ၶမ်းႁၢၼ်ၾႃႉ လၢတ်ႈဝႃႈ- ပိူင်လူင်မၼ်း ၶႂ်ႈႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵိုတ်းလွင်ႈၸႂ်ႉတၢင်းႁုၵ်းႁၢႆႉ၊ ၵိုတ်းလွင်ႈတိုၵ်းယိုဝ်းၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်း ၼႂ်းမိူင်းၸိူဝ်းတူၵ်းလူင်း ၵိုတ်းယိုဝ်းႁဵတ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ်။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတူၵ်းလူင်းၵိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ယဝ်ႉၵေႃႈ ၼႂ်းမိူင်းယင်းတိုၵ်ႉမီး ပၢင်တိုၵ်းယူႇ၊ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ/ သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်း။
ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈတဵင်းၸဵင်ႇၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈ ၶဝ်ပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူၼ်းမိူင်း၊ ပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၸွမ်းလွၵ်းလၢႆးၸိုင်ႈမိူင်းၻီႊ မွၵ်းၶရေႊသီႊ၊ ပေႃးဝႃႈပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၻီႊမွၵ်းၶရေႊသီႊ တပ်ႉသိုၵ်းထုၵ်ႇလႆႈ ၸွမ်းၵႂၢမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ၊ ဢၼ်လူင်ပွင် ၸိုင်ႈဝႃႈ ၶႂ်ႈၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၶၢဝ်းယၢဝ်းၼၼ်ႉ လွင်ႈၵတ်းယဵၼ်ၼႆႉ ၵွပ်ႈမၼ်းပဵၼ်ၵၢၼ်မိူင်းလႄႈ ထုၵ်ႇလႆႈဢဝ် ၵၢၼ်မိူင်းၵႄႈလိတ်ႈ။ လွင်ႈဢၼ်တပ်ႉသိုၵ်း မၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းယူႇၸိူဝ်းၼႆႉ ႁၵ်ႈႁွင်ႉႁႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တဵင်းၸဵင်ႇၶဝ်ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း၊ ယႃႇႁႂ်ႈတပ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉလၢႆးႁုၵ်းႁၢႆႉ ပေႉၵိၼ်ၵူၼ်းမိူင်း၊ ႁၢင်ႈသိုၵ်းတိုၵ်းယိုဝ်း ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း- ၼႆယဝ်ႉ။
ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ ၶမ်းႁၢၼ်ၾႃႉ ယင်းလၢတ်ႈပႃးဝႃႈ-ဢဝ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ယဝ်ႉၵေႃႈ ဢၼ်တိုၵ်ႉမီးလွင်ႈတိုၵ်း ယိုဝ်းၵၼ်ယူႇၼႆႉ ၵွပ်ႈၼႂ်းပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း (2008) ပၼဢမ်းၼၢၸ်ႈသိုၵ်းၼမ်လိူဝ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ၊ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၸီႉသင်ႇတပ်ႉသိုၵ်းဢမ်ႇလႆႈ၊ ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၸီႉသင်ႇၼၼ်ႉ ပေႃးတပ်ႉသိုၵ်းဢမ်ႇႁၼ်လီ တိုဝ်ႁဵတ်း လႆႈယူႇ။ ၵွပ်ႈၼၼ် လၢႆၵေႃႉလၢႆၾၢႆႇတင်း ၼမ်ၵေႃႈ ၸင်ႇဝႃႈတိုၼ်းထုၵ်ႇလႆႈမႄးၵႄႈပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း- ၼႆယဝ်ႉ။
ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး (SHRF) ၼႆႉ ၵေႃႇတင်ႈမႃးမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 06/12/1990 ။ ၶုၼ်ၵျႃႇဢူး ၵေႃႉပဵၼ်လုၵ်ႈ ၸၢႆးၶုၼ်ၵျႃႇပု (ပႃးၼႂ်းၵေႃႉဢၼ်လႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်ၵေႃႉၼိုင်ႈ) ဢွၼ်ႁူဝ် သေပဵၼ်မႃး။ ဢွၵ်ႇၽိုၼ်ႁၢႆး ငၢၼ်းမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈ 1990 တၢင်းၽႃသႃဢိင်းၵလဵတ်ႈမႃးၵူႈလိူၼ်ႈ၊ ဢၼ်ပဵၼ်တီႈ ၼွၵ်ႈမိူင်းၼႂ်းမိူင်းႁူႉၸၵ်းၼမ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ပပ်ႉၽိုၼ်ၽူႈႁၢမ်းသုၼ်ႇလႆႈ (လွင်ႈမၢၼ်ႈလိုပ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတႆး)။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ ယင်းႁူမ်ႈၵၼ်တင်းၸုမ်းၵပ်းသၢၼ် လွင်ႈၼၢင်းယိင်းတႆး (SWAN) သေ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇ ပပ်ႉ ထၢင်ႇႁၢင်ႈၵၼ်ႉၸၼ် (License to Rape) ဢၼ်ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင် တင်းလုမ်ႈၾႃႉထႅင်ႈ။
No comments:
Post a Comment