တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၶၢင်ပဵၼ်တွၼ်ႈသွၼ် ပိူဝ်ႈတႃႇၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းလီဝူၼ်ႉၸွမ်း

 Monday, 11 February 2013 17:43 ပၢင်လူင် E-mail Print လွင်ႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်းၸုမ်းၶၢင် KIA/KIO တိုၵ်းယိုဝ်းၵၼ် တႄႇလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 2011 မႃး တေႃႇထိုင် လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊသဵင်ႈ 2013 ၶၢဝ်းတၢင်းၶႂ်ႈၸမ်ႁိမ်း 18 လိူၼ်သေယဝ်ႉတူဝ်ႈၵႂႃႇၼႆႉ ၵွပ်ႈမၢၼ်ႈယိုတ်းမၼ်ႈ ဝႃႈ ၽႅၼ်ႇလိၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းၼႆႉ ၼိုင်ႈၶိုပ်ႈၼိုင်ႈသွၵ်ႇ ၵူၺ်းၵေႃႈ တၵ်းတေဢမ်ႇပၼ်ပူၼ်ႉတႂ်ႈမိုဝ်းၽွင်းငမ်း မၢၼ်ႈယိပ်းၵုမ်းလႆႈ။ ယွၼ်ႉလွင်ႈၼႆႉသေ မီးၵၢၼ်တိုၵ်း ယိုဝ်းၵၼ်မႃး တေႃႇထိုင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပေႃးယိုတ်း ဢဝ်လႆႈ တီႈလမ်ႇလွင်ႈၵၢၼ်သိုၵ်းႁိမ်းႁွမ်းငဝ်ႈငုၼ်းၸုမ်းၶၢင် လၢႆႇၸႃႇ၊ မိူၼ်ၼင်ႇ ဢူးဢွင်ႇၵျေႃႇၸေႃး (ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ ၵၢၼ်သိုၵ်း/ၵၢၼ်မိူင်း မိူင်းမၢၼ်ႈသေၵႆႉထတ်းသၢင်ၵၢၼ် သိုၵ်း/ ၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ) လၢတ်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇယိုတ်းဢဝ်ၵေႃႈ မိူၼ်ၵၼ်တင်းယိုတ်းလႆႈယဝ်ႉ။

 တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼေႇပျီႇတေႃႇ လွင်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇပွင်ႇဝႃႈၵၢၼ်သိုၵ်းဝူင်ႈၵၢင်တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်းၶၢင်ယဝ်ႉတူဝ်ႈၵႂႃႇယဝ်ႉ၊ မိူၼ်ၼင်ႇ ယၢင်းၽိူၵ်ႇၵေႃႈ ဝၢႆးတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၵ်းယိုဝ်းယိုတ်းလႆႈမႄႇၼိူဝ်ႇပရေႃးယဝ်ႉၵေႃႈ ၸုမ်းယၢင်းသိုပ်ႇၸႂ်ႉလၢႆးသိုၵ်းမုတ်းသေ ယင်းတိုၵ်ႉသိုပ်ႇ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းယိုဝ်းၵၼ်ယူႇ။ ၸုမ်းၶၢင် KIO/KIA ၵေႃႈပဵၼ်ၼင်ႇၼၼ်၊ ၶဝ်တိုၼ်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ ႁဝ်းတေၸႂ်ႉလၢႆးသိုၵ်း မုတ်းတိုၵ်းတေႃးတေႃႇသူႈၵႂႃႇ- ၼႆယူႇ။ ပေႃးတူၺ်းလွင်ႈသွင်ၾၢႆႇတိုၵ်းၵၼ်မႃးပီပၢႆၼၼ်ႉ မီးၶေႃႈသင်ႇသွၼ်ဢၼ်လီဝူၼ်ႉ/ၾၢင်ႉသတိ ပိူဝ်ႈတႃႇတၢင်ႇမူႇတၢင်ႇ ၸုမ်းလၢႆပိူင်ယူႇ။ ၾၢႆႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆႉ 1.ၼႄဝႃႈႁႅင်းၾႆးၶွင်တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉလႆႈလီ။ ၵူႈၾၢႆႇ ထၢင်ႇဝႃႈမၢၵ်ႇၵွင်ႈလူင် 120mm, 105mm ၸိူဝ်းၼႆႉၵႃႈၶၼ်ယႂ်ႇလူင်လၢင်၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၵႃႈၶၼ်ယႂ်ႇပူၼ်ႉတီႈလႄႈ ထၢင်ႇဝႃႈမၢၼ်ႈတေၸႂ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်၊ တိုၼ်းဝႃႈၵႃႈၶႂ်ႈၸႂ်ႉ၊ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁႄႉႁၢမ်ႈသင်။ 2.ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉမၢၵ်ႇလူင်ၼမ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ လုၵ်းပႅပ်ႉ (Bunker) ၶၢင်ၶဝ် ဢမ်ႇၵွႆလႆႈ ငၢႆႈငၢႆႈ၊ တေႃႇထိုင်တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႃးၸႂ်ႉမၢၵ်ႇလူင် (ၸရူတ်ႇ) တိတ်းႁိူဝ်းဝိၼ် မႅင်းမီႈသေမႃးယိုဝ်း ၸင်ႇဢမ်ႇၵႅတ်ႇၶႄလႆႈ။ ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ ၸုမ်းၶၢင်ယင်းလၢတ်ႈဝႃႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉပႃးမၢၵ်ႇသွႆႉ (Cluster Bomb) ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸွမ်းၼင်ႇၼႅင်ႈၵၢၼ် ၻီႊမွၵ်းၶရေႊသီႊလႄႈၵၢၼ်ပူၵ်းပွင် (NDD) ဢွၵ်ႇၶေႃႈထတ်းသၢင်ၵႂႃႇၼၼ်ႉ ဢမ်ႇ လၢတ်ႈပႃး။ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ တပ်ႉၵွင်ႈလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ (ၸရူတ်ႇ) မီး 10 တပ်ႉၵွင်၊ ၼႂ်းမိူင်းတႆးၵူၺ်းမီး 2 တပ်ႉၵွင်၊ (ၼွင်ၶဵဝ်၊ ၵဵင်းတုင်)။ ၼွၵ်ႈသေ ၼၼ်ႉ မၢၼ်ႈယင်းၸႂ်ႉၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင် 122mm , 240mm သႅၼ်း ဢၼ်မီးလၢႆလၢႆဝူၵ်ႇႁွမ်းၵၼ်(တၢင်ႇဝႆႉၼိူဝ်ၵႃး)သေယိုဝ်း။ 3.တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၶၢင်ၼႆႉ ၵိုတ်းယိုဝ်းၵၼ် တင်းတၢင်ႇၸုမ်းသေ ဢဝ်ႁႅင်းသိုၵ်းၸိူဝ်းမီးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတၢင်ႇၸုမ်းၸိူဝ်း ၵိုတ်းယိုဝ်းၼၼ်ႉ ၵႂႃႇထႅမ်ႁႅင်းတိုၵ်း ယိုဝ်းၼႂ်းမိူင်းၶၢင်၊ ၼႂ်းမိူင်းၶၢင်တင်းမူတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမီး 46 တပ်ႉၵွင်ႈ၊ ၽွင်းပဵၼ် ပၢင်တိုၵ်း ၵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း တင်းၶၢင်ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်တႅဝ်းၼႃႈသိုၵ်းတၢင်ႇတီႈ မႃးၽိူမ်ႉထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းမီး 128 တပ်ႉၵွင်။ 4.မၢၼ်ႈဢဝ်ႁႅင်းသိုၵ်းဢေႃးသႂ်ႇၶၢင်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းၵေႃႈ ၶၢင်သမ်ႉတင်ႈႁပ်ႉပိူင်လဵဝ်ၵူၺ်း။ ဢၼ်လၢႆၾၢႆႇလၢႆၵေႃႉ ဝူၼ်ႉဝႃႈ သိုၵ်းၶၢင်တပ်ႉၸုမ်း 4 မီးၾၢႆႇလင်၊ တေဢဝ်ႁႅင်းသိုၵ်းသေၸႂ်ႉလၢႆးသိုၵ်းမုတ်းတေႃႇမၢၼ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ သမ်ႉဢမ်ႇပေႃး ၵႃႈႁိုဝ်၊ ၶၢင်သမ်ႉဢမ်ႇမီးၽႅၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်းမုတ်းတႄႉတႄႉ၊ ဢၼ်လႆႈယိုဝ်းၵၼ်ၵေႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ၽႃႇၺႃးၵၼ်သေယိုဝ်းၵၼ်ၵူၺ်း။ ပေႃးမၢၼ်ႈႁၢင်ႈသိုၵ်းယႂ်ႇလူင်ၸိူင်ႉၼႆ တေယူႇၾၢႆႇတင်ႈႁပ်ႉၵူၺ်းတႄႉ တိုၼ်းဢမ်ႇႁပ်ႉမိုဝ်းလႆႈ- လႆႈႁၼ်ၼင်ႇၼႆ။

သိုၵ်းၶၢင်ၼႂ်းပွႆးမၼေႃးတီႈၼိုင်ႈ မိူဝ်ႈလဵဝ် ထိုင်ၶၢဝ်းယၢမ်းဢၼ်ထုၵ်ႇလႆႈဝူၼ်ႉဝႃႈ ပေႃးတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်းၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းမီးၵၢၼ်တိုၵ်း ယိုဝ်းၵၼ်မႃးၼႆႉ ၾၢႆႇၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတေၸႂ်ႉလၢႆးတင်ႈႁပ်ႉပိူင်လဵဝ်ၵူၺ်းဢမ်ႇလႆႈ၊ ထုၵ်ႇလႆႈၸႂ်ႉ ပႃးလၢႆးသိုၵ်းမုတ်း ဢၼ်ယၢမ်ႈၸႂ်ႉမႃးၵူႈပွၵ်ႈၵူႈၽဝ်ႇ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ပေႃးဝႃႈၶႅင်ႇၵၼ်တင်းမၢၼ်ႈ ၶႅင်ႇၸုမ်းၽႂ် ၸုမ်းမၼ်းၵူၺ်းဢမ်ႇလႆႈ၊ တၵ်းလႆႈႁူမ်ႈၵၼ်၊ လွင်ႈပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းၶၢင်ၼႆႉ ႁၼ်မႃးတႅၵ်ႇလႅင်း။ ၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆႉ ပေႃးဝႃႈယိုဝ်းၾၢႆႇလဵဝ်ယႃႇပေဝႃႈတေ ပဵၼ်ၾၢႆႇပေႉ၊ တႃႇတေတင်ႈႁပ်ႉလႆႈၵူၺ်း ပေႃးယၢပ်ႇ။ ပေႃးဝႃႈၵၢၼ်မိူင်း၊ တင်ႈတႄႇတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁၢင်ႈသိုၵ်းတိုၵ်းယိုဝ်းၵၼ်တင်းၶၢင်မႃးၼႆႉ မိူဝ်ႈလဵဝ် လွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၼိူဝ် ၼေႇပျီႇတေႃႇလႄႈသင်၊ လွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၼိူဝ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် ၼမ်ႉၵတ်ႉလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢၼ်သင်ႇၵၢၼ်လႆႈ ၼိူဝ်တပ်ႉသိုၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈသင် လႆႈဝႃႈယွမ်းလူင်းၵႂႃႇတႄႉတႄႉ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ၸုမ်း ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတၢင်ႇမူႇတၢင်ႇၸုမ်း သိုပ်ႇၵိုတ်းယိုဝ်းသေ ပေႃးဢုပ်ႇလႆႈတၢင်းၵၢၼ်မိူင်းၵေႃႈ တေၶတ်းၸႂ်ဢုပ်ႇၵႂႃႇၼႆသေတႃႉ ပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈလွင်ႈဢုပ်ႇဢူဝ်း တၢင်းၵၢၼ်မိူင်း ၸဵဝ်းယဝ်ႉတူဝ်ႈပဵၼ်ၵၢၼ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ၊ ၵွပ်ႈဝႃႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵၼ် ဢမ်ႇၶႂ်ႈမီးယဝ်ႉ။ ထႅင်ႈပိူင်ၼိုင်ႈ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်းဝႃႈ လွင်ႈႁဝ်းႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ်ၼႆႉမၼ်းဢမ်ႇၵႅၼ်ႇၶႅင်၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဢမ်ႇ ၵႅၼ်ႇၶႅင်လႄႈ ၽိူဝ်ႇထိုင်တီႈထုၵ်ႇလႆႈၸွႆႈၵၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၸွႆႈၵၼ်လႆႈ၊ လွင်ႈႁဝ်းႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ်ၼႆႉ တၵ်းလႆႈၵႅၼ်ႇၶႅင်လိူဝ်ၵဝ်ႇ။ ၵပ်းၵၢႆႇလွင်ႈၼႆႉ လုၵ်ႈၸုမ်းၶွင်ႊသီႊႁူမ်ႈတုမ်ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း (UNFC) ၵေႃႉၼိုင်ႈ ယၢမ်ႈလၢတ်ႈၼႄ BERTIL LINTNER ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇလွင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈဝႃႈ- ပေႃးႁဝ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ်လႆႈၸိုင် ႁဝ်းတေလႆႈ ထုၵ်ႇ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၽဵဝ်ႈၵႂႃႇပဵၼ်ၸုမ်းပဵၼ်ၸုမ်း။ ပေႃးတူၺ်းၼိူဝ်တႅဝ်းႁူမ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႆႉ တင်ႈတႄႇဢဝ် NDF မႃးႁၢၼ်ႉတေႃႇမိူဝ်ႈလဵဝ် တိုၵ်ႉပဵၼ်လၢႆးၽွမ်ႉႁူမ်ႈဢၼ်လူမ်လၢမ်/ ဢမ်ႇၵႅၼ်ႇၶႅင်။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ႁဝ်းတၵ်းလႆႈ ႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ်ႁႂ်ႈပေႃးၵႅၼ်ႇၶႅင်လိူဝ်ၵဝ်ႇ။ လွင်ႈၼႆႉ မုင်ႈမွင်းဝႃႈ ႁႂ်ႈပဵၼ်ၼင်ႇၵႂၢမ်းလၢတ်ႈသေၵမ်း။


Sourcehttp://www.panglong.org